Samenvatting

In dit rapport worden met 'consumentenproducten' die producten bedoeld waarin bewust radioactieve stoffen zijn verwerkt en die zonder speciaal toezicht aan leden van de bevolking kunnen worden aangeboden. Tot deze producten behoren onder andere ionisatierookmelders en uurwerken waarvan de wijzerplaten met radiumverf zijn beschilderd. Deze producten kunnen in de diverse fasen van hun bestaan een stralingsdosis voor leden van de bevolking veroorzaken. In 1996 stelde de Europese Raad in de Richtlijn 96/29/Euratom basisnormen vast voor de bescherming van de gezondheid van leden van de bevolking tegen de gevaren die aan ioniserende straling verbonden zijn. De richtlijn bevat per radionuclide een activiteitsconcentratie en een totale activiteit, de zogenaamde exemption levels, waaronder een handeling met deze radionuclide is vrijgesteld van meldingsplicht. Bij het implementeren van de richtlijn in de Nederlandse wetgeving bestaat het beleidsvoornemen om voor consumentenproducten onderscheid te maken tussen producten met activiteitsconcentraties en totale activiteit boven en onder de exemption levels. Naast het toepassen van de exemption levels als criteria voor de hoeveelheid radioactiviteit in de consumentenproducten worden in het voorgenomen Nederlandse beleid twee dosiscriteria gehanteerd: een individuele dosis van 10 microSv/a en een collectieve dosis van 1 mensSv/a. In het onderzoek waarvan de resultaten in het voorliggende rapport zijn beschreven, is allereerst de meest recente informatie over consumentenproducten verzameld en zijn per product de activiteit en in enkele gevallen ook de activiteitsconcentratie aan de exemption levels getoetst. Vervolgens zijn de globaal te verwachten individuele en collectieve doses voor leden van de bevolking in de opslag- en handelsfase, de gebruiksfase en de afvalfase van de consumentenproducten berekend. In de opslag- en handelsfase is ook de dosis voor winkelpersoneel geschat. Tenslotte zijn de doses aan de dosiscriteria getoetst. Van de consumentenproducten die minstens 1 van de activiteitscriteria overschrijden wordt verwacht dat gloeikousjes, antistatische middelen, gaseous tritium light sources (GTLS), keramische tegels, lasstaven en cameralenzen en oculairs minstens 1 van de dosiscriteria overschrijden. Van de consumentenproducten die de activiteitscriteria niet overschrijden kunnen rookmelders met Ra-226, uurwerken met Pm-147, elektronica met Co-60 en overslagbeveiligingen mogelijk minstens 1 van de dosiscriteria overschrijden.