Met regelmaat geeft de LCI Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding (Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding) (Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding) advies aan GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’en die stoeien met het elimineren van MRSA Methicilline-resistente Staphylococcus aureus (Methicilline-resistente Staphylococcus aureus) (Meticilline Resistente Staphylococcus Aureus). Vaak gaat het daarbij om gezinnen met een zorgafhankelijk gezinslid waarvoor MRSA een extra drempel vormt voor de zorgverlening in thuiszorg of ziekenhuis. Welke rol hebben de GGD en de LCI hierin?

IB februari 2017

Auteurs: T. Oomen

Infectieziekten Bulletin, jaargang 28, nummer 2, februari 2017

Wat is MRSA Methicilline-resistente Staphylococcus aureus (Methicilline-resistente Staphylococcus aureus)?

MRSA is een stafylokok. Stafylokokken zijn bacteriën die veel voorkomen bij gezonde mensen, zonder dat zij daar last van hebben, maar die te behandelen zijn met een antibioticum. MRSA is echter resistent voor de meeste antibiotica.

Mensen kunnen MRSA bij zich dragen zonder ziek te zijn. De bacteriën zitten vooral op de huid en in de neus van deze ‘dragers’, maar kunnen ook in de keel, darmen en urine voorkomen. Dit MRSA-dragerschap is meestal van tijdelijke aard. Meestal raakt een drager de bacterie vanzelf weer kwijt.

MRSA kan ook infecties veroorzaken, zoals een steenpuist. Ondanks de ongevoeligheid voor veel antibiotica kunnen MRSA-infecties wel worden behandeld.

Huisartsen kunnen door laboratoriumonderzoek vaststellen of iemand besmet is met MRSA. In het laboratorium blijkt uit de kweek voor welke antibiotica de MRSA nog wel gevoelig is. Na behandeling met een antibioticum waarvoor de MRSA nog wel gevoelig is, worden kweken afgenomen om het resultaat van de behandeling te controleren. Meestal is de MRSA-bacterie dan niet meer aanwezig. Soms zijn meerdere antibioticakuren nodig.

MRSA in ziekenhuizen

MRSA is vanwege de resistentie vooral een probleem voor ziekenhuizen en zorginstellingen. Omdat MRSA ongevoelig is voor de meeste antibiotica, kan MRSA zich juist daar gemakkelijk handhaven en verspreiden. Bovendien zijn patiënten in ziekenhuizen of verpleeghuizen vaak gevoeliger voor infecties.

MRSA buiten ziekenhuizen

Bij gezinnen waar iedereen gezond is en er geen gezinslid in de zorg werkt, vormt MRSA meestal geen probleem en bestaat er ook geen gevaar voor volksgezondheid. In veel gevallen verdwijnt de MRSA vanzelf. Er bestaat dan meestal ook geen noodzaak om MRSA te behandelen.

Behandelen is maatwerk

Een pasklare oplossing voor hardnekkige MRSA bestaat er niet. Het advies is dan ook dat de behandelend arts in de regio samen moet werken met een ervaren infectioloog of arts-microbioloog (in sommige regio’s is er een MRSA-poli. De GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) kan hierbij een adviserende, verwijzende of een begeleidende rol hebben.

Bij hardnekkige MRSA kan overwogen worden om patiënten te behandelen in een academisch centrum (bijvoorbeeld bij interferentietherapie bij een infestatie met andere S. aureus).

Auteur

T. Oomen, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM

Correspondentie

Ton.Oomen@rivm.nl

Bronnen

  • LCI Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding (Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding) richtlijn MRSA
  • LCI publiekstekst MRSA
  • http://www.mrsa-net.nl/nl/publiek
  • Consultatie arts-microbioloog