Binnenland
Verheffing van hepatitis C onder mannen die sex hebben met mannen
De GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)
Rotterdam-Rijnmond meldt een toename van het aantal acute hepatitis
C-meldingen onder hivpositieve mannen die seks hebben gehad met
mannen (MSM (mannen die seks hebben met mannen))
(Figuur 1). De mannen werden gescreend naar aanleiding van klachten
door verhoogde ALAT (alanineaminotransferase) (Alanine aminotransferase)-waarden. Tot half
augustus van dit jaar werden 11 meldingen van acute hepatitis C
gedaan. In 2010 ging het in totaal om 8 meldingen (zie epicurve).
Ook toen ging het om hivpositieve MSM. Hoewel
HCV (hepatitis C virus)-transmissie bekend is
onder hivpositieve MSM die ruige seks hebben,
rapporteerden enkele patiënten alleen eenmalig onveilig anaal
contact te hebben gehad, zonder ruige sekstechnieken.
De GGD heeft de onderlinge relatie tussen de patiënten
uitgezocht. Drie patiënten zijn in een bepaalde periode op dezelfde
locatie geweest waar seksparty’s werden gehouden. Tussen de overige
patiënten kon geen directe relatie gevonden worden.
Bij onderzoek van dit cluster bleek dat aanvankelijk niet alle
mannen via het laboratorium gemeld waren omdat hepatitis C alleen
met PCR (polymerase chain reaction) bij hen was
gediagnosticeerd en het betrokken laboratorium dergelijke uitslagen
niet routinematig meldde. Er zijn nu nieuwe afspraken met dit
laboratorium gemaakt om verdere onderrapportage te voorkomen. Ook
in de rest van Zuid-Holland is in het tweede kwartaal van 2011
acute hepatitis C bij MSM gemeld. Het gaat om 5
patiënten, terwijl daarover in voorgaande jaren geen meldingen
waren.
(Bron: GGD Rotterdam-Rijnmond)
Figuur 1: Acute HCV-meldingen GGD Rotterdam Rijnmond naar maand diagnose 2010-11
Cholera na familiebezoek in Afghanistan en Pakistan
Een 89-jarige vrouw was kortdurend opgenomen in het ziekenhuis
vanwege diarreeklachten passend bij cholera. Haar klachten waren op
6 juli begonnen, vlak na aankomst in Nederland. Ze is inmiddels
volledig hersteld en er zijn geen andere gevallen gemeld. In het
laboratorium werd een Vibrio cholerae, serotype O1,
Ogawa aangetoond. De patiënte was voor familiebezoek in haar eentje
2 maanden in Afghanistan en daarna 3 weken in Pakistan op rondreis
geweest.
(Bron: arts-microbioloog E. Kuijper)
Tekenencefalitis na een rondreis in Oostenrijk
Een 59-jarige vrouw werd gediagnosticeerd met tickborne
encephalitis (TBE (tick-borne encephalitis)), ook
wel bekend als Midden-Europese tekenkoorts. De vrouw maakte een
rondreis door Oostenrijk en was daar door een teek gebeten. Twee
dagen later ontwikkelde ze hoge koorts (40 °C) en hoofdpijn.
Eenmaal in Nederland bleek de vrouw een sterk positieve
TBE-serologie te hebben. Ze was zowel IgG (Immunoglobulin G)- als IgM (immuunglobuline M)-positief. De
vrouw hield ongeveer 3 weken koorts, maar is inmiddels weer
opgeknapt. Oostenrijk is één van de Europese landen waar men TBE op
kan lopen. TBE is een importziekte in Nederland en wordt hier
niet vaak gezien.
(Bron: arts-microbioloog L. Sabbe)
Buitenland
STEC (Shigatoxineproducerende E. coli-stammen)/EHEC (Enterohemorragische Escherichia coli)-O104-uitbraak in Duitsland ten einde (vervolg)
In mei en juni was er een grote uitbraak van
Escherichia coli O104:H4 (STEC) in
Duitsland. Ook in andere Europese landen waren ziektegevallen. In
juli werden alleen nog in Duitsland sporadisch gevallen gemeld.
Daarmee beschouwt het Robert Koch Instituut de uitbraak als
beëindigd (zie het Duitse persbericht:
http://www.rki.de/DE/Content/Service/Presse/Pressemitteilungen/2011/11__2011.html).
Tijdens de uitbraak meldde het Robert Koch Instituut 4.321 gevallen
in Duitsland, waarvan 852 STEC-patiënten met hemolytisch uremisch
syndroom (HUS (hemolitisch uremisch syndroom)) en 3.469 STEC-patiënten. In totaal
overleden 50 patiënten, waarvan 32 met HUS. In Nederland waren 7
patiënten. Volgens cijfers van het ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control) waren in de EU (Europese Unie) 3.910
STEC-patiënten en zijn 46 patiënten overleden. De bron van de
uitbraak lijkt te liggen in kiemgroenten gekweekt uit
fenegriekzaden die in 2009 en 2010 uit Egypte waren ingevoerd. Of
de zaden daadwerkelijk in Egypte besmet zijn geraakt is nog
onduidelijk.
(Bronnen: Robert Koch Instituut en
ECDC)
Uitbraak STEC/EHEC-O104 in zuidwesten van Frankrijk
In de regio Bordeaux in het zuidwesten van Frankrijk zijn in
juni 15 patiënten met bloederige diarree gemeld, waarvan 8
patiënten een HUS ontwikkelden. Bij 6 patiënten werd STEC
aangetoond met hetzelfde serotype en antibiogram dat bij het
recente Duitse STEC-cluster werd aangetroffen. De patiënten namen
deel aan een evenement in Beglés op 8 juni. De patiënten zijn
tussen 31 en 78 jaar oud. Negen patiënten gaven aan dat zij
kiemgroente (rucola, mosterd en fenegriekkiemen) hadden gegeten
tijdens het evenement. De kiemgroente was in Frankrijk geproduceerd
en niet vanuit Duitsland geïmporteerd. De gebruikte fenegriekzaden
zijn echter afkomstig van dezelfde Egyptische partij als de zaden
die in Duitsland zijn gebruikt. In 2 Nederlandse tuincentra zijn
mogelijk besmette zaden van deze partij verkocht. De nVWA heeft een
terughaalactie uitgevoerd (www.vwa.nl/actueel/nieuws/nieuwsbericht/2014340).
(Bron: Eurosurveillance)
Uitbraak STEC/EHEC-O157 in Noord-Frankrijk
In Noord-Frankrijk zijn in de eerste helft van juni 8 kinderen
met HUS gemeld, wat ongewoon veel is. Bij een aantal patiënten werd
STEC-O157 aangetoond. Uit epidemiologisch onderzoek kwamen
diepvrieshamburgers van een supermarktketen als verdachte
voedselbron naar voren. Enkele hamburgers zijn onderzocht en
meerdere STEC-varianten zijn aangetoond, waaronder O157. De Franse
autoriteiten hebben de verdachte hamburgers uit de handel gehaald
en er is geen aanwijzing dat een deel van deze hamburgers buiten
Frankrijk op de markt is gekomen. Er is geen verband met de
STEC-uitbraak in Duitsland en Zuidwest-Frankrijk.
(Bron: Promed)
Geïmporteerde hond met rabiës in Frankrijk
Een hond is in het westen van Frankrijk overleden aan rabiës. Het 3 maanden oude dier was illegaal geïmporteerd vanuit Marokko. De hond en de eigenaren reisden met hun auto vanuit Marokko met de boot naar Spanje, door naar Frankrijk. Er was in Spanje geen contact geweest met andere personen of dieren, omdat men daar alleen had gestopt om te tanken. In Frankrijk was het dier in direct contact geweest met 6 gezinsleden, 17 vrienden en een dierenarts. Alle contacten konden worden geïdentificeerd en krijgen postexpositieprofylaxe. De autoriteiten in Marokko en Spanje zijn geïnformeerd. Frankijk is officieel rabiësvrij sinds februari 2010. In 2008 was de laatste melding van rabiës bij een geïmporteerde hond. (Bron: EWRS (early warning response system))
Leptospirose na schoonmaak van een kelder in Kopenhagen
Twee mannen uit Kopenhagen kregen leptospirose na het schoonmaken van hun kelder. Er was sprake van buitengewoon veel wateroverlast na een flinke regenbui waarbij binnen 3 uur 150 mm regen was gevallen. Diverse kelders in de stad waren ondergelopen. Eén van de 2 patiënten, een 62-jarige man, is overleden. De mannen bleken beiden positief voor leptospirose. Volgens nieuwsberichten lagen na de regenbui duizenden verdronken ratten rondom de riolering van de stad. (Bron:ECDC)
Westnijlvirusbesmettingen in een aantal Europese landen
DeWHO meldt dat er in verschillende Europese landen patiënten met west-Nijlvirusinfecties worden gerapporteerd. Vanaf begin juli 2011 zijn er bevestigde gevallen gemeld door Albanië (2), Griekenland (22), Israël (6), Roemenië (1) en Rusland (11) (zie figuur2). De meldingen zijn redelijk vroeg vergeleken met die van verleden jaar. Mogelijke verklaringen zijn de oplettendheid van artsen, verbeterde laboratoriumcapaciteiten en klimatologische omstandigheden in de regio die zorgen voor een toename van muggen als Aedes en Culex.
Figuur 2: Verspreiding recente gevallen van Westnijlvirusbesmettingen (Bron: Episouth)
Toeristen met cholera in de Dominicaanse Republiek
De Dominicaanse Republiek heeft, in navolging op buurland Haïti,
te maken met een cholera-uitbraak. Sinds begin dit jaar zijn er
ruim 1000 bevestigde autochtone gevallen gemeld. Het
toeristenseizoen komt nu op gang. Door zowel de
gezondheidsautoriteiten van Engeland en Duitsland worden toeristen
gemeld die tijdens hun vakantie in de Dominicaanse Republiek een
bevestigde cholera-infectie hebben doorgemaakt. In de betrokken
hotels in de Dominicaanse republiek zijn de hygiënemaatregelen
geïntensiveerd.
(Bron: Promed)
Difterie in Paraguay
Nadat in de hoofdstad van Paraguay, Asuncion, bij 2 kinderen (zusjes) difterie was vastgesteld is de overheid begonnen met een massavaccinatiecampagne gericht op kinderen én volwassenen. De campagne zal voornamelijk lopen in de Mercado Cuatrowijk, waar een grote markt is. Het is niet bekend hoe het met de meisjes gaat en of er meer verdachte gevallen zijn gesignaleerd. Hoewel er in 2002 nog een uitbraak is geweest van difterie in Paraguay komt deze ziekte in Paraguay en omringende landen sinds de jaren 80 van de vorige eeuw niet meer voor.
(Bron: Promed)
Chikungunyagevallen in Zuid-Oost Frankrijk
De regionale gezondheidsautoriteiten van de regio Provence-Alpes-Cote d’Azur in Zuidoost-Frankrijk meldden in de eerste helft van dit jaar 139 verdacht - en een bevestigd geval van chikungunya. Dit is twee keer zoveel als in 2010, maar mogelijk komt dit door de verhoogde alertheid van artsen. De tijgermug (Aedes albopictus) die het virus tussen mensen kan overdragen komt lokaal voor, maar het is vooralsnog onduidelijk of het om import- dan wel autochtone gevallen van chikungunya gaat. Het laatste autochtone geval in de regio dateert van oktober 2010. In Nederland zijn er dit jaar 2 patiënten gemeld met een verdacht klinisch beeld en specifieke IgM-antistoffen, maar beiden waren in Azië besmet.
(Bron: Promed)
Griepactiviteit op het zuidelijk halfrond
In Australië is het griepseizoen in volle gang en is het aantal
gevallen ongeveer viermaal hoger dan in dezelfde periode vorig
jaar. Daarnaast is dit jaar het griepseizoen wat eerder begonnen.
Er zijn in het land regionale verschillen te zien. Zo wordt
influenzavirus A(H1N1) 2009 het meest gezien, maar wordt in
Zuid-Australië het overgrote deel van de gevallen (85%) veroorzaakt
door influenzavirus B. De meeste gevallen zijn kinderen en
adolescenten in de leeftijd van 5 tot 19 jaar. In Zuid-Amerika is
tot op heden sprake van een lage influenza-activiteit. In
Zuid-Afrika lijkt de epidemie op haar retour; 83% van de isolaten
betrof influenzavirus A(H1N1) 2009. De WHO (World Health Organization) publiceert elke 2 weken
een update van de wereldwijde influenza-activiteit via:
http://www.who.int/csr/disease/influenza/update/en/index.html.
(Bron: WHO)
Auteur
E. Fanoy, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM, Bilthoven