Overzicht van bijzondere meldingen, cluster en epidemieën van infectieziekten in binnen- en buitenland
Binnenland
Influenza
Sinds half januari kent
Nederland een griepepidemie. De epidemie strekt zich uit over het
hele land. Huisartsen zien vooral jonge kinderen met
influenza-achtig ziektebeeld (IAZ (influenza-achtig ziektebeeld)) (0-4 jaar), maar ook relatief
veel scholieren. Het merendeel van de infecties betreft influenza
A(H1N1)-2009; daarnaast wordt ook influenza B gevonden. Sinds het
begin van het griepseizoen 2010-2011 zijn er 615 patiënten met
laboratoriumbevestigde influenza A(H1N1)-2009 gemeld. Hiervan zijn
35 patiënten overleden. Sinds half februari lijkt de epidemie over
haar hoogtepunt heen en neemt het aantal nieuwe ziekenhuisopnamen
af.
(Bron: RIVM en NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg))
Meerdere patiëntjes met Staphylococcal Scalded Skin Syndrome (SSSS) op kinderafdeling
Sinds half januari zijn er 5 pasgeborenen van een week oud in een
ziekenhuis in Noord-Holland opgenomen met een Staphylococcal
Scalded Skin Syndrome (SSSS). SSSS is een huidinfectie die
veroorzaakt wordt door toxineproducerende Staphylococcus
aureus en die gekenmerkt wordt door loslating van de huid van
grote delen van het lichaam, waardoor pijnlijke ‘schaafwondjes’
ontstaan. Deze infectie komt vooral voor bij kinderen onder de 6
jaar. Vier van de 5 kinderen waren in het ziekenhuis geboren,
waarvan 2 door middel van een keizersnee. Het vijfde kind was thuis
geboren. Het gaat in deze gevallen om een relatief mild verlopende
SSSS, waarbij 4-maal een S. aureus is geïsoleerd met
eenzelfde antibiogram (ongevoelig voor penicilline, erythromycine,
clindamycine en fusidinezuur). Van 3 isolaten die beschikbaar waren
voor verdere typering bleek het spatype identiek (t659). De S.
aureus van het thuisgeboren kind bleek een ander
gevoeligheidspatroon te hebben (alleen penicilline R). In
samenwerking met GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Hollands Noorden is zowel binnen als buiten
het ziekenhuis gezocht naar een gemeenschappelijke bron. Een
specifieke bron is niet gevonden. Wel is er in november 2010 ook
een kind geweest met SSSS en een identiek resistentiepatroon (niet
beschikbaar voor verdere typering). Er is bij 1 betrokken
medewerker S. aureus met hetzelfde resistentiepatroon en
eveneens spatype t659 geïsoleerd uit de neus.
Dragerschapbehandeling is van start gegaan; huisartsen en
verloskundigen zijn geïnformeerd.
(Bron: C.M.M. Westra, arts-microbioloog, Westfriesgasthuis)
Levende wormen in
vis
Een persoon die gegrilde rode
poonfilet consumeerde in een restaurant in het midden van het land
trof hierin meerdere bewegende wormen aan (zie foto 1 van de
ingestuurde wormen, 2,5 cm groot). De wormen zijn voor onderzoek en
determinatie naar het RIVM gestuurd, waar het morfologisch om
larven van Pseudoterranova bleek te gaan. De moleculaire typering
om tot een benoeming op speciesniveau te komen volgt nog.
Consumptie van deze wormen zou incidenteel kunnen leiden tot
gastro-intestinale klachten. Goed invriezen (-20 0C) en/of goed
doorbakken of verhitten doodt de larven in de vis. De landelijke
restaurant-keten heeft bij alle vestigingen de rode poonfilet
(diepvries) teruggeroepen. De nVWA stelt een onderzoek in bij de
restaurantketen en bij de leverancier van deze partij vis.
(bron: M. Deege, arts-microbioloog, Saltro)
Larven van Pseudoterranova
Legionella
gerelateerd aan wellnesscentrum in Zuid-Nederland
Er is een cluster van
legionellose gerelateerd aan een wellnesscentrum in het zuiden van
het land. In de afgelopen 2 jaar zijn 6 patiënten aan dit centrum
gerelateerd. Naar aanleiding van de laatste 2 patiënten is door de
Bronopsporingseenheid Legionella-pneumonie (BEL) uitgebreide
bemonstering ingezet, waarna Legionella pneumophila werd aangetoond
in het waterleidingsysteem. Het wellnesscentrum is inmiddels
thermisch en chemisch gereinigd en er zijn filters op de
douchekoppen aangebracht. Verder is er een aantal structurele
maatregelen geadviseerd en zal de BEL na het uitvoeren van deze
werkzaamheden het wellnesscentrum nogmaals bemonsteren. Huisartsen
in de omgeving, evenals de Gesundheitsämter in de Duitse grensregio
zijn op de hoogte gebracht.
(Bron: BEL en RIVM)
Scabiësuitbraak
in GGD regio Hart voor Brabant
De GGD Hart voor Brabant heeft
samen met een verpleeg- en verzorgingshuis in Noord-Brabant de
bestrijding van een grote scabiësuitbraak ter hand genomen. Tot nu
toe stelde de dermatoloog bij 3 mobiele cliënten van dit huis
scabiës crustosa vast. Ruim 1500 bewoners, medewerkers,
vrijwilligers en geselecteerde bezoekers hebben preventief een
scabiësbehandeling aangeboden gekregen. De besmettingen kwamen aan
het licht dankzij meldingen van het ziekenhuis (6 meldingen van
opgenomen scabiëspatiënten, waarvan 2 met scabiës crustosa). Het
totale aantal dermatologisch bevestigde besmettingen in deze
uitbraak bedraagt momenteel 14.
Aan deze uitbraak zijn nog minimaal 3 andere uitbraken binnen een
zorginstelling gerelateerd. Ook thuiszorgorganisaties zijn
betrokken bij deze uitbraak. Sinds de behandeling zijn er nog geen
nieuwe besmettingen zijn geconstateerd. De huisartsen in de regio
zijn geïnformeerd om alert te zijn op scabiës. De GGD verwacht de
komende maanden meer scabiësmeldingen uit zorginstellingen te
ontvangen vanwege de reeds lang bestaande ernstige besmettingen.
Dermatologen in de regio geven aan dat zij meer scabiëspatiënten
zien dan in voorgaande jaren.
(Bron: GGD Hart voor Brabant)
Hepatitis
A-uitbraak in GGD regio Midden-Nederland
In het midden van Nederland was
een hepatitis 1 uitbraak rondom een Marokkaanse familie met
inmiddels 15 besmette personen waarvan 4 met syptomen passend bij
hepatitis, en 11 personen zonder klachten. De eerste ziektedagen
lagen tussen half december en begin januari. Onder de besmette
personen bevonden zich bezoekers van meerdere instellingen, te
weten een basisschool, een peuterspeelzaal en een dagbesteding voor
verstandelijk gehandicapten. De GGD heeft op deze instellingen
voorlichting gegeven en vaccinaties verstrekt. Er is serologie en
fecesonderzoek ingezet bij de leiding en de kinderen van enkele
betrokken instellingen. Dit toonde verdere transmissie aan bij 4
peuters van de peuterspeelzaal en 3 bezoekers van de dagbesteding
voor verstandelijk gehandicapten. De GGD heeft daarom op
uitgebreidere schaal gevaccineerd en het contactonderzoek
uitgevoerd. Uit dit onderzoek werd tot op heden nog een 1
medewerker gevonden met serologische aanwijzing voor een recente
besmetting. Ook haar directe contacten zijn gevaccineerd en
gescreend. Sequentieanalyse door het RIVM heeft aangetoond dat de
indexfamilie besmet is met een genotype IA-stam die nauw verwant is
aan stammen die bij reizigers uit Marokko voorkomen. Dit maakt een
familiebezoek in Marokko waarschijnlijk als introductieroute van
het virus.
(Bron: GGD Midden-Nederland en RIVM)
Buitenland
Dengue op Curaçao, St. Maarten en de BES-eilanden
Sinds juni 2010 is de incidentie
van laboratoriumbevestigde gevallen van dengue op Curaçao hoger dan
verwacht. Curaçao telde in 2010 in totaal 1655 verdachte en 936
serologisch bevestigde gevallen waarvan 2 met een fatale afloop. Op
Bonaire waren er 162 verdachte en 55 bevestigde gevallen. De
toename wordt mogelijk verklaard door de heftige regenval, vooral
op de Benedenwindse Eilanden. Ook de Bovenwindse eilanden
St. Maarten en St. Eustatius meldden meer patiënten dan
gebruikelijk. In Curaçao gaat het om dengueserotypen 1 en 2. De
gevonden serotypen in het gehele Caribische gebied zijn 1,2 en 4.
(Bron: I. Gerstenbluth, arts-epidemioloog, Curaçao)
Rabiës in het noorden van Italië
Vanaf oktober 2008 tot 15
december 2010 zijn in totaal 286 dieren met rabiës aangetroffen in
4 regio’s in het noorden van Italië: Friuli-Venezia Giulia, Veneto,
Trento en Bolzano. Hiervan werden 209 gevallen gerapporteerd tussen
1 januari en 15 december 2010. Opvallend is dat sinds 2010 ook
rabiës onder 8 gedomesticeerde katten en een paard is vastgesteld.
Tot op heden zijn geen humane gevallen van rabiës gerapporteerd in
deze gebieden. De Italiaanse autoriteiten zijn
bestrijdingsactiviteiten gestart, zoals het vaccineren van vossen
en landbouwhuisdieren, intensieve surveillance onder wilde dieren
en een voorlichtingscampagne. In oktober 2008 werd een rabide vos
in het noordoosten van Italië in de regio Friuli-Venezia Giulia
aangetroffen, nadat het dier een bergwandelaar had aangevallen.
Italië was vrij van rabiës, maar in 1992 werd in hetzelfde gebied
voor het eerst rabiës bij een vos vastgesteld.
(Bron: Istituto Zooprofilattico Sperimentale delle Venezie)
Infecties in
Australië gerelateerd aan overvloedige regenval
In het zuiden van Australië is
een stijging van door muggen overdraagbare infecties zoals Ross
Rivervirus en Barmah Forestvirus waargenomen. Hoewel deze virussen
endemisch zijn in Australië is de stijging van 16 patiënten in het
afgelopen jaar naar 350 patiënten in dezelfde periode van dit jaar
opvallend. Deze infecties gaan meestal gepaard met voorbijgaande
uitslag, gewricht- en spierpijn. De opkomst van deze infecties zou
samenhangen met een toename van het aantal muggen door de hevige
regenval in de afgelopen periode. Daarnaast waren er in het noorden
van het land 2 gevallen van melioidosis bij medewerkers van een
schoonmaakploeg die bezig waren modder op te ruimen. Burkholderia
pseudomallei, de veroorzaker van melioidosis, kan worden gevonden
in brak water na een overstroming.
(Bron: Australische gezondheidsdienst en Promed)
Jaarlijkse opleving Nipahvirus in Bangladesh
In 2 districten in het noorden
van Bangladesh, Faridpur en Rajbari, zijn recent 24
laboratoriumbevestigde gevallen van Nipahvirus geconstateerd
waaronder 17 sterfgevallen. Sinds 2001 zijn er in totaal 152 mensen
geïnfecteerd, waarvan er 113 zijn overleden. Het virus wordt
overgedragen door vleermuizen van de Pteropodidae familie
die een reservoir vormen voor het virus en zelf meestal niet ziek
worden (zie foto van een Pteropus Fruit Bat).
In deze tijd van het jaar zijn er regelmatig enkele ziektegevallen
in Bangladesh omdat de fruitbomen dan fruit dragen. Het virus in
vleermuisspeeksel kan indirect via fruit op mensen overgedragen
worden. Eenmaal besmet is ook mens-op-mensoverdracht via speeksel
mogelijk. Sommige mensen uit de regio hebben uit angst voor
besmetting hun huis verlaten. Enkele scholen zijn voor een week
gesloten geweest.
(Bron: Promed)
Preropus Fruit Bat
Auteur
E. Fanoy
Correspondentie:
Signaleringsoverleg@rivm.nl