Sinds 2009 werkt het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM samen met het Ethiek Instituut (Universiteit Utrecht) aan een ZonMW Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie (Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie)-onderzoeksproject over de rol van het schadebeginsel in de infectieziektebestrijding. Het schadebeginsel stelt dat het legitiem is om de vrijheid van individuen te beperken om schade aan derden te voorkomen. Hoe bruikbaar is dat principe eigenlijk voor ethische kwesties in de praktijk van de hedendaagse infectieziektebestrijding? Als onderdeel van het project hebben we uiteenlopende cases geanalyseerd, samen met betrokken artsen infectieziektebestrijding, microbiologen, en verpleegkundigen.

 

In deze speciale uitgave van het Infectieziekten Bulletin brengen we de casusbesprekingen bijeen. Reflectie op morele problemen, plichten en verantwoordelijkheden in de praktijk is nodig om keuzes te rechtvaardigen: naar je zelf, naar collega’s en naar burgers. Dat geldt niet alleen in extreme situaties maar ook bij de dagelijkse grote en kleine kwesties. Idealiter analyseren professionals dergelijke cases gezamenlijk, in een multidisciplinair overleg.

De casusbesprekingen in deze bundel volgen een stappenplan dat structuur biedt voor zo’n moreel beraad. In samenwerking met GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Midden-Nederland is op basis van dit stappenplan een trainingsaanbod ontwikkeld voor artsen, verpleegkundigen en andere specialisten in de infectieziektebestrijding om de ethische aspecten van hun werk te benoemen en keuzes helder te kunnen beargumenteren (ethiektraining@ggdmn.nl).

Marcel Verweij, Ethiek Instituut, Universiteit Utrecht
Jim van Steenbergen, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM