De tabaksplant neemt metalen op uit de bodem, uit meststoffen en uit industriële luchtvervuiling. Door het roken komt een aantal van deze metalen uit tabak vrij, waarna de roker en omstanders ze inademen. Dit brengt gezondheidsrisico’s met zich mee, op bijvoorbeeeld kanker, lever- en nierschade. Van deze metalen veroorzaken arseen, cadmium, nikkel en lood de grootste gezondheidsrisico's. Dat blijkt uit onderzoek door de Universiteit van St Andrews (Schotland) in opdracht van het RIVM.

De mate van het gezondheidsrisico, hangt af van de 'vorm' van het metaal. De chemische vorm van de metalen in tabak is anders dan in rook. De vorm kan tijdens het verbrandingsproces veranderen van een weinig giftige tot een zeer giftige vorm, én andersom. In het onderzoek is chroom in de minst schadelijke vorm in rook aangetroffen. Arseen daarentegen is juist in de schadelijkste vorm aanwezig.

Werkwijze

In het onderzoek is de chemische vorm, oftewel speciatie, beschreven van verschillende metalen in tabak en tabaksrook. Hiervoor is in eerste instantie gebruik gemaakt van een zeer krachtige deeltjesversneller, de Diamond Light Source, in Engeland. Voor deze werkwijze is gekozen omdat de speciatie van arseen en chroom moeilijk te meten is in tabak en rook. De uitkomsten van de experimenten kwamen goed overeen met voorspellingen op basis van rekenmodellen. Daarom zijn in het vervolg deze modellen gebruikt om de chemische samenstelling van andere metalen in tabaksrook te voorspellen.

Testen door fabrikanten

Tijdens dit onderzoek heeft TobReg Tobacco Product Regulation (Tobacco Product Regulation), het expertpanel dat de WHO World Health Organization (World Health Organization) wetenschappelijk advies geeft over de regelgeving van tabaksproducten, aanbevolen dat fabrikanten de niveaus van arseen, cadmium, lood en nikkel in tabak moeten testen. De resultaten van de onderliggende studie ondersteunen de keuze voor deze metalen.