In Nederland is sinds enkele jaren een toename te zien in het aantal maag-darminfecties die veroorzaakt worden door de Campylobacter-bacterie. Het gebruik van een bepaald type maagzuurremmer (protonpompremmer) lijkt hierbij een rol te spelen. Vooral onder ouderen lijkt een groot deel van de Campylobacter-infecties verband te houden met het gebruik van protonpompremmers. Dit publiceren onderzoekers van het RIVM vandaag in het wetenschappelijke tijdschrift Eurosurveillance.

Verband maag-darminfecties en protonpompremmers

De laatste jaren komen in Nederland (net als in een aantal andere Europese landen) meer infecties voor die veroorzaakt worden door de Campylobacter-bacterie. In 2011 kwamen naar schatting 102.000 infecties door deze bacterie voor. Voor 1100 patiënten was die infectie zo ernstig dat zij in het ziekenhuis zijn opgenomen. Onderzoekers van het RIVM gingen na of er een verband is met het gebruik van protonpompremmers. De laatste jaren wordt dit type maagzuurremmer vaker voorgeschreven.
Er bleek inderdaad een verband te zijn tussen het gebruik van deze maagzuurremmers en infecties met de Campylobacter-bacterie. De onderzoekers schatten dat in 2011 40% van de infecties bij ouderen verband houdt met protonpompremmers, tegenover 12% onder jongeren. Dit komt vooral door het grotere gebruik van maagzuurremmers onder ouderen (mensen ouder dan 50 jaar). Als je eenmaal protonpompremmers gebruikt, lijken jongeren een groter risico te hebben op een Campylobacter-infectie dan ouderen. Het lagere risico voor ouderen wordt mogelijk verklaard doordat de maagzuurfunctie verminderd is vanwege andere gezondheidsproblemen. Op basis van deze bevindingen zouden ongeveer 300 van de 1100 ziekenhuisopnamen verband houden met het gebruik van deze maagzuurremmers.

Mechanisme

Bacteriën die op voedsel zitten worden normaal gesproken in de maag gedood vanwege de zure omgeving.  Door het gebruik van protonpompremmers wordt de maaginhoud minder zuur. Hierdoor hebben bacteriën die op voedsel zitten een grotere kans om in de maag te overleven en in de darmen een infectie te veroorzaken. Mogelijk is het gebruik van protonpompremmers ook van invloed op maag-darminfecties die veroorzaakt worden door andere ziekteverwekkers, zoals Salmonella, E. coli Escherichia coli (Escherichia coli) en Listeria.

Goede voorlichting belangrijk

De Campylobacter-bacterie is de belangrijkste veroorzaker van voedselinfecties. Klachten zijn diarree, wat gepaard kan gaan met ernstige buikkrampen en koorts. In een enkel geval kunnen ernstiger complicaties ontstaan zoals het Guillain-Barré syndroom en reumatische verschijnselen. Omdat protonpompremmers naast het verhoogde risico op maag-darminfecties ook gunstige effecten op de gezondheid hebben, pleit het RIVM voor een zorgvuldige afweging bij het gebruik van protonpompremmers gecombineerd met goede voorlichting aan de gebruikers.