Aan het bevolkingsonderzoek darmkanker doen meer mensen mee dan in de fase van voorbereidingen is voorzien. Het bevolkingsonderzoek is daarom op een aantal punten aangepast. Zo zijn tijdelijk minder mensen uitgenodigd om wachttijden voor het vervolgonderzoek (een coloscopie) te voorkomen. Er zijn op dit moment geen wachtlijsten voor vervolgonderzoek bij de ziekenhuizen. Mensen kunnen gemiddeld binnen drie weken terecht voor een afspraak.

Het bevolkingsonderzoek darmkanker is vijf maanden geleden van start gegaan. In deze periode zijn met name mensen van 75 en 76 jaar uitgenodigd tot deelname. Meer mensen dan tijdens de proefbevolkingsonderzoeken sturen de ontlastingstest voor onderzoek naar het laboratorium. En bij meer mensen dan voorzien is er aanleiding voor vervolgonderzoek. Dit vervolgonderzoek bestaat uit een intakegesprek en een coloscopie in het ziekenhuis.

Het tijdelijk gevolg van de hogere deelname was dat de wachttijden voor het vervolgonderzoek opliepen. Door een goede monitoring van het bevolkingsonderzoek is dit tijdig gesignaleerd en bijgestuurd. Langere wachttijden betekent dat mensen langer in onzekerheid zitten voordat zij horen wat de reden was dat er bloed in de ontlasting is gevonden. Het bevolkingsonderzoek wordt tot 2019 gefaseerd ingevoerd, omdat de beschikbare capaciteit in de zorg ontoereikend is om de toegenomen vraag naar coloscopieën uit te voeren.

Aanpassing programma

De vraag naar coloscopieën is op dit moment hoger dan verwacht. Om lange wachttijden te voorkomen, zijn daarom tijdelijk minder mensen uitgenodigd. Er zijn drie redenen voor de toegenomen vraag naar coloscopieën.  De bereidheid tot deelname is groter dan tijdens de uitgevoerde proefbevolkingsonderzoeken. Ook ondergaan meer mensen dan verwacht een coloscopie na een ongunstige uitslag. De belangrijkste oorzaak is dat het verwijspercentage voor de coloscopie hoger is dan verwacht.

De eerste cijfers laten zien dat de ontlastingstest waarschijnlijk gevoeliger is dan op basis van de proefbevolkingsonderzoeken verwacht werd. Hierdoor krijgen meer mensen dan beoogd vervolgonderzoek aangeboden. Daarom is de waarde op basis waarvan eventuele doorverwijzing plaatsvindt, weer in lijn gebracht met het advies van de Gezondheidsraad uit 2009. Het aanpassen van deze waarde zorgt ervoor dat minder mensen ten onrechte worden doorverwezen voor vervolgonderzoek.  Hierdoor is er weer meer balans tussen nut en risico binnen het bevolkingsonderzoek.

De eerste cijfers over de doorverwijzing in het bevolkingsonderzoek in Nederland komen overeen met andere landen waar recentelijk gestart is met een bevolkingsonderzoek darmkanker. Ook in bijvoorbeeld Ierland en Vlaanderen geeft de ontlastingstest een hogere doorverwijzing dan aanvankelijk werd aangenomen.

Of voor de periode na 2015 verdere aanpassingen nodig zijn, en zo ja welke, is nog niet bekend. Hiervoor zijn eerst meer gegevens nodig.

Meer informatie