Jaarlijks geeft het RIVM een overzicht van belangrijke gebeurtenissen en ontwikkelingen in het Rijksvaccinatieprogramma (RVP (Rijksvaccinatie programma)). Opvallend in 2013 is de mazelenepidemie die vanaf mei voornamelijk voorkwam in gebieden met een lage vaccinatiegraad. In 2012 was het de kinkhoestepidemie die vooral kinderen van 0-2 jaar, kinderen vanaf 8 jaar en volwassenen trof. Ook bleek het pneumokokkenvaccin zo effectief te zijn dat met één prik minder voldoende bescherming tegen pneumokokkenziekte wordt opgebouwd. De deelname aan het RVP bleef onverminderd hoog. Voor het behoud van een effectief en veilig vaccinatieprogramma blijft continue monitoring nodig om zo het RVP te optimaliseren.
Het Rijksvaccinatieprogramma beschermt tegen twaalf infectieziekten: difterie, kinkhoest, tetanus, polio, hepatitis B, infecties door Haemophilus influenzae type b, pneumokokkenziekte, meningokokkenziekte, bof, mazelen, rodehond en humaan papillomavirus (HPV (humaan papillomavirus)) dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken. De vaccinatiegraad is, behalve tegen HPV, al vele jaren hoog. Weinig kinderen krijgen daardoor de ziekten waartegen zij worden ingeënt. Bovendien is het vaccinatieprogramma veilig. Er komen relatief weinig bijwerkingen voor en die zijn doorgaans niet ernstig van aard.
Mazelenepidemie
Sinds mei 2013 heeft de mazelen zich verspreid in gebieden met
een vaccinatiegraad lager dan 90%. In deze gebieden wonen veel
mensen die religieuze bezwaren hebben tegen vaccinatie. Tot eind
december zijn er ruim 2.500 patiënten met mazelen gemeld. Dit is
een grote onderschatting van het werkelijke aantal ziektegevallen.
Gedurende de epidemie is een patiënt overleden aan de complicaties
van mazelen. Er zijn verschillende maatregelen getroffen om de
bevolking te beschermen tegen de mazelen. Het aantal
mazelenpatiënten neemt aan het einde van 2013 sterk af.
Tijdens de eerste weken van de mazelenepidemie heeft ook een kleine
uitbraak van rodehond plaats gevonden onder religieus bezwaarden.
Deze uitbraak leverde het grootst aantal patiënten sinds
2004/2005.
Kinkhoestepidemie
In 2012 heeft een kinkhoestepidemie geheerst. Vanaf maart tot oktober kwamen veel meldingen van kinkhoest binnen. De piek lag in mei. De ziekte trof vooral jonge kinderen (0-2 jaar) en kinderen vanaf 8 jaar. Ook veel volwassenen hebben kinkhoest doorgemaakt. Ondanks het feit dat er in 2005 een nieuw vaccin is ingevoerd en een extra vaccinatie op vierjarige leeftijd is gegeven, lijkt het kinkhoestvaccin bij kinderen vanaf 8 jaar minder effectief te worden.
Effectief pneumokokkenvaccin
Voortaan krijgen baby’s drie prikken tegen pneumokokkenziekte in plaats van vier. Dit heeft de minister van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) besloten op advies van de Gezondheidsraad. Uit onderzoek blijkt dat het vaccin effectief is en dat er door die vaccinaties groepsbescherming is ontstaan. Daarom biedt een vaccin minder voortaan ook voldoende bescherming.
Internationaal perspectief
In 2012-2013 heeft het poliovirus zich verspreid in het Midden-Oosten o.a. in Israël en Syrië. De meeste patiënten zijn jonger dan 2 jaar en waren niet of onvoldoende gevaccineerd. Sinds de oorlog in Syrië is de vaccinatiegraad gedaald van 91% in 2010 tot 68% in 2012. Ook Nederland heeft maatregelen getroffen om mogelijke verspreiding van polio via een toenemend aantal asielzoekers uit Syrië te voorkomen.