Dinsdag 18 november is het de Europese Antibioticadag. Op deze dag wordt in heel Europa aandacht gevraagd voor het verantwoord gebruik van antibiotica bij mens en dier. Door verkeerd en teveel gebruik van antibiotica zijn steeds meer bacteriën resistent tegen (ongevoelig voor) de werking ervan. Het risico daarvan is dat ziektes, zoals longontsteking of blaasontsteking moeilijker of niet meer behandeld kunnen worden. Naast verantwoord gebruik van antibiotica, besteden we in Nederland ook aandacht aan het voorkómen dat resistente bacteriën zich verder verspreiden.
Verantwoord gebruik
Antibiotica werken alleen bij bacteriële infecties. Antibiotica
helpen niet tegen infecties die zijn veroorzaakt door virussen,
zoals griep of verkoudheid. Hoe vaker je antibiotica gebruikt, hoe
groter de kans dat bacteriën resistent worden (zie animatie
rechterkolom). In Nederland zijn antibiotica voor patiënten daarom
alleen op recept verkrijgbaar en zijn artsen terughoudend met het
voorschrijven van antibiotica.
Voor de patiënt is het belangrijk de gebruiksaanwijzingen van de
antibiotica goed te volgen. Dat houdt in: de kuur altijd afmaken en
geen oude restjes of antibiotica van anderen gebruiken. Op deze
manier is de kans op resistentie kleiner en blijven antibiotica
langer werkzaam.
Voorkomen van verspreiding
Hoe goed we in Nederland ook omgaan met antibiotica, mensen kunnen ongemerkt resistente bacteriën meenemen uit het buitenland of via contact met (boerderij)dieren. Het is van belang te voorkómen dat deze bacteriën verder worden verspreid. Vooral in zorginstellingen en ziekenhuizen kan dit tot grote problemen leiden, omdat de bewoners daar extra kwetsbaar zijn. Verspreiding kan worden voorkómen door een goede hygiëne toe te passen, zoals goed handen wassen. En door inzicht te krijgen in welke mensen drager zijn van resistente bacteriën. Bijvoorbeeld door het voeren van goede intakegesprekken in ziekenhuizen en zorginstellingen, zodat de juiste informatie boven tafel komt. Dit is niet alleen de verantwoordelijkheid van de ziekenhuizen en zorginstellingen, maar ook van de patiënten zelf.
Europese Antibioticadag
De jaarlijkse Europese Antibioticadag is een initiatief van het Europese Centrum voor Ziektepreventie en Controle (ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control)). Het ECDC vraagt alle lidstaten van de Europese Unie om deze dag aandacht te besteden aan verantwoord gebruik van antibiotica. In Nederland besteden we ook aandacht aan het voorkómen van verspreiding van resistente bacteriën. Het RIVM organiseert, samen met diverse partners, een symposium voor beroepsgroepen die in de praktijk te maken hebben met gebruik en voorschrijving van antibiotica, zoals huisartsen, tandartsen en dierenartsen.