Geïnteresseerden kunnen het iSPEX Spectropolarimeter for Planetary EXploration add on to iPhone (Spectropolarimeter for Planetary EXploration add on to iPhone)-opzetstukje voor de smartphone bestellen, waarmee ‘doe-het-zelf’ wetenschap mogelijk wordt. Iedereen met een iSPEX kan meedoen aan de grote meetdag die gepland staat voor het late voorjaar.

Hoe gebruik je de iSPEX Spectropolarimeter for Planetary EXploration add on to iPhone (Spectropolarimeter for Planetary EXploration add on to iPhone)?

Met het opzetstukje en de bijbehorende app wordt een smartphone een wetenschappelijk instrument om stof in onze atmosfeer te meten. Deelnemers richten hun telefoon met iSPEX naar een stuk heldere hemel en maken een foto. De metingen, en die van 10.000 andere Nederlanders, worden centraal verwerkt tot een fijnstof-kaart van Nederland, waarmee mensen daadwerkelijk een bijdrage leveren aan atmosferisch onderzoek.

Wat doen we met de gegevens?

De meetgegevens kunnen bijvoorbeeld worden ingezet om de gezondheidsrisico’s van fijnstof beter te onderzoeken. De metingen die gemaakt zijn met de iSPEX-en worden vergeleken met de officiele fijnstofmetingen van het RIVM. Het RIVM meet fijn stof met het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit en met de meetinstallaties in Cabauw. Doel van het experiment is om de nauwkeurigheid van massale metingen vast te stellen en te bekijken hoe deze in wetenschappelijk onderzoek kunnen worden gebruikt.

De iSPEX is gebaseerd op de SPEX Spectropolarimeter for Planetary EXploration (Spectropolarimeter for Planetary EXploration)-techniek (Spectropolarimeter for Planetary EXploration), ontwikkeld door de iSPEX partner-instituten voor nauwkeurige metingen aan fijnstof vanaf een satelliet en vanaf grondstations.

Academische prijs

Het iSPEX project won in oktober 2012 de Academische Jaarprijs. Sindsdien is het iSPEX-opzetstukje uitvoerig getest in het lab en verder doorontwikkeld. De massaproductie van 10.000 ‘iSPEX’en’ wordt nu opgestart en de ontwikkeling van de bijbehorende app afgerond. Dankzij de prijs van 100.000 EURO die is verbonden aan de Academische Jaarprijs en sponsoring van de diverse partners is het mogelijk om de kosten voor de ‘doe-het-zelf’ wetenschapper te beperken: de iSPEX is te bestellen voor maar 2,50 EUR Erasmus Universiteit Rotterdam (Erasmus Universiteit Rotterdam).

Meedoen?

Het opzetstukje is voor € 2,50 te bestellen via longfonds.nl/ispex. De bijbehorende gratis app houdt deelnemers op de hoogte over de datum van het meetmoment, bij mooi weer ergens in de loop van mei of juni dit jaar. De app begeleidt de deelnemer bij de meting en biedt andere extra’s zoals de mogelijkheid om zelf experimenten uit te voeren met lamplicht.

Samenwerking

iSPEX is een initiatief van Universiteit Leiden - NOVA Nederlandse Onderzoekschool Voor Astronomie (Nederlandse Onderzoekschool Voor Astronomie) (Nederlandse Onderzoeksschool voor Astronomie), het Nederlands Instituut voor Ruimteonderzoek (SRON Netherlands Institute for Space Research (Netherlands Institute for Space Research)), het RIVM en het KNMI Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut).