Margreet van Zanten is per 1 februari 2024 benoemd tot buitengewoon hoogleraar Emissie, dispersie en depositie van atmosferische stoffen bij Wageningen University and Research (WUR (Wageningen University & Research)). Haar onderzoek zal zich enerzijds richten op de neerslag van stikstof en anderzijds op het steeds preciezer bepalen en registreren van de uitstoot van broeikasgassen en luchtvervuilende stoffen. Van Zanten is hoofd Emissieregistratie bij het RIVM.
Vroege fascinatie
Margreet van Zanten werkt sinds 2008 bij het RIVM en doet onderzoek naar stikstof en ammoniak. Maar de fascinatie voor wat er in de lucht gebeurt heeft ze al vrijwel haar hele leven. Als tiener maakte Margreet al notities van de temperatuur en het weer. Toen ze voor het eerst een regenboogachtige vlek bij de zon waarnam— een zogeheten bijzon—kon het daar niet bij blijven. ‘Tegenwoordig zou je zoiets googelen, maar ik heb de encyclopedie van mijn ouders door gevlooid. Ik moest weten wat het was. Wat gebeurde er daar in de lucht?’
Die jeugdige fascinatie groeide uit tot een wetenschappelijke carrière. Van Zanten studeerde meteorologie en promoveerde aan de Universiteit Utrecht. Ze deed postdoctoraal onderzoek in Los Angeles en bij het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut).
De rode draad: Data-analyse en modellen
Volgens van Zanten zijn goede metingen en accurate modellen essentieel om de juiste beslissingen te nemen op het gebied van de uitstoot van broeikasgassen en stikstof. ‘ Enerzijds hebben we de beste data over onze huidige situatie nodig. Anderzijds willen we de impact van maatregelen kunnen inschatten. De wisselwerking tussen het analyseren van data en modelleren van de werkelijkheid loopt als een rode draad door mijn carrière.’
‘Een model kan, op basis van emissiegegevens, de concentraties van stoffen in de atmosfeer berekenen,’ vertelt Van Zanten. Door die te vergelijken met de gemeten concentraties (lokaal of door satellieten) leren we meer over zowel onze atmosfeermodellen als onze schattingen van de emissies.
Verbinding tussen wetenschap en maatschappij
Van Zanten wil zich in het bijzonder verdiepen in de neerslag van stoffen. ‘We weten dat stikstofdioxide en ammoniak uit de atmosfeer neerslaan op het aardoppervlak, maar we snappen nog niet zo precies hoe. Die kennis kan toekomstig beleid op een betere manier onderbouwen.’
Als hoogleraar wil Van Zanten een verbindende kracht zijn tussen het fundamentele onderzoek van WUR (Wageningen University & Research) en de toepassingen van het RIVM ten behoeve van de maatschappij.