Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI (maatschappelijk verantwoord inkopen)) levert winst op voor mens en milieu. Dit wordt bevestigd door onderzoek van het RIVM.
De kracht van Maatschappelijk Verantwoord Inkopen
Wereldwijd staan we voor grote uitdagingen: de opwarming van de aarde, de uitputting van grondstoffen, de verspreiding van afval over de planeet.
Burgers, bedrijven en overheden moeten samen de grondstofkringloop sluiten en de uitstoot van broeikasgassen terugdringen.
Overheden kunnen veel doen: wetgeving maken, vergunningen afgeven, subsidie geven.
En! Maatschappelijk verantwoord inkopen.
De rijksoverheid, provincies, gemeenten, scholen en ziekenhuizen hebben met hun inkopen een behoorlijke invloed op hoe we in Nederland zaken doen. Zij hebben een gezamenlijk inkoopbudget van 73 miljard euro.
Neem bijvoorbeeld de CO2 uitstoot.
Dat kunnen overheden met bewuste inkoopkeuzes flink terugbrengen. Sterker nog, dat doen ze al.
Door in 2015 en 2016 duurzamer in te kopen bespaarden we ongeveer vijf megaton CO2 op de totale looptijd van afgesloten contracten in onder andere de productiegroepen dienstauto’s, elektriciteit, en zonnepanelen.
Dit is gelijk aan de jaarlijkse uitstoot door energie en transport van 600.000 huishoudens. Dat is bijna twee keer het aantal huishoudens van Rotterdam.
Wanneer overheden het voortouw nemen met duurzaam inkopen, kunnen klimaatneutrale oplossingen snel profiteren van schaalvoordelen.
Naast het milieu, gaat maatschappelijk verantwoord inkopen over mensen. Bijvoorbeeld over het scheppen van banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
We kunnen als overheden alleen maatschappelijk verantwoord inkopen als onze inkoopprofessionals en contractmanagers daarvoor zijn toegerust.
Daar kan het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu bij helpen. We ontwikkelen en leveren kennis en kunde over het meetbaar maken van duurzaamheidswinst.
Om duurzaamheidswinst te kunnen meten, hebben overheden gegevens nodig van leveranciers. Met deze gegevens kunnen overheden bij iedere beleidscyclus hun inkoopbeleid aanscherpen. Ook kunnen zij de duurzaamheidswinst zichtbaar maken en zo het draagvlak vergroten.
Het opvragen van deze gegevens wordt steeds eenvoudiger, naarmate inkopers en leveranciers er aan wennen.
Zo wordt maatschappelijk verantwoord inkopen steeds effectiever en komt de duurzame transitie echt op gang!
Wat we anderen adviseren, geldt natuurlijk ook voor ons.
RIVM ondertekende het manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen.
En maakte een actieplan om onze eigen inkoop te verduurzamen. Daarin richten we ons op:
Catering: bestelde lunches zijn in principe vegetarisch. Dat levert gemiddeld 0,5 kg CO2-winst per lunch op.
Laboratoriumbenodigdheden: we vergroten het aandeel gerecyclede verpakkingsmaterialen en zoeken circulaire alternatieven voor wegwerpartikelen en chemicaliën.
En ICT: We gebruiken onze telefoons en tablets langer en werken aan een tweede leven voor al onze devices.
Zo geven we als overheid het goede voorbeeld en helpen we bedrijven om stappen te zetten op weg naar een klimaatneutrale en circulaire economie.
Het RIVM heeft berekend wat maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI (maatschappelijk verantwoord inkopen)) door de overheid in 2015 en 2016 heeft opgeleverd. Er is gekeken naar de thema’s klimaat, milieu, circulair, biobased en social return. Dit is gedaan voor 16 productgroepen binnen de clusters: transport, energie, kantoorfaciliteiten, kantoorgebouwen, grond- weg- en waterbouw en ICT (Informatie- en communicatietechnologie). Bij deze productgroepen wordt het meeste effect van deze manier van inkopen verwacht.
In de contract- en gebruiksjaren wordt in totaal minstens 5 megaton minder koolstofdioxide uitgestoten en wordt ongeveer 40 miljoen euro aan social return gerealiseerd. Het maatschappelijk verantwoord inkopen van energie levert het grootste effect op CO2 (carbon dioxide) besparing.
Bij andere productgroepen is MVI meestal minder ambitieus ingezet. Zo werden regelmatig eisen en criteria gesteld die niet verder gingen dan de marktstandaard of geldende wet- en regelgeving. Dit was bijvoorbeeld het geval bij de productgroep ICT.
Meten van effecten
MVI is één van de middelen waarmee overheden de overgang naar een duurzame, circulaire en biobased economie ondersteunen. Het RIVM ondersteunt hierbij door te helpen bij het meten van het effect van MVI. Hierin werkt het RIVM nauw samen met inkopers, contractmanagers en PIANOo, het expertisecentrum voor aanbesteden.