Het RIVM onderzocht welke manieren er worden ontwikkeld om grondstoffen van zonnepanelen opnieuw te gebruiken. De vier manieren die het RIVM in dit rapport beschrijft, zijn duurzamer dan hoe zonnepanelen nu worden verwerkt. Het gaat dan om het glas, het silicium uit zonnecellen en het kunststof achterblad. Ook is aandacht nodig voor de gevaarlijke stoffen lood, antimoon en PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen). Vanaf 2030 zullen steeds meer zonnepanelen vervangen worden. Het RIVM raadt daarom aan om nu de ontwikkeling richting duurzaam ontwerp en recycling aan te moedigen.
Nederland streeft naar een circulaire economie in 2050. Om dat te bereiken is het ook belangrijk zonnepanelen duurzaam te recyclen. Want er komen steeds meer zonnepanelen in Nederland. Vanaf 2030 zullen er al veel zonnepanelen aan vernieuwing toe zijn.
Duurzamer dan wat we nu doen
Het RIVM analyseerde vier manieren die worden ontwikkeld om zonnepanelen duurzaam te kunnen recyclen. Het gaat dan om het glas, de silicium uit zonnecellen en het kunststof achterblad. Op dit moment wordt het glas samen met de zonnecellen en het achterblad vermalen en laagwaardig gebruikt. Alle manieren van verwerken zijn duurzamer en beter voor het milieu dan wat we nu doen.
Grondstoffen opnieuw gebruiken kost minder energie
Het RIVM onderzocht welke mogelijkheden in de praktijk uitvoerbaar lijken en hoe milieuvriendelijk ze zijn. Het energieverbruik is in alle gevallen lager dan hoe zonnepanelen nu verwerkt worden. Dat komt bijvoorbeeld doordat het meer energie kost om nieuwe grondstoffen voor zonnepanelen te maken dan met gerecyclede grondstoffen te werken. Het meest circulair is de manier waarbij van glas nieuw glas voor zonnepanelen wordt gemaakt. In deze variant kan ook de grondstof silicium worden teruggewonnen voor nieuwe zonnecellen. Dit is technologisch nog ingewikkeld maar wel mogelijk.
Aandacht nodig voor het recyclen van gevaarlijke stoffen
In zonnepanelen zitten de gevaarlijke stoffen lood, antimoon en PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen). Het is belangrijk bij de recycling hier aandacht voor te hebben. Lood zit in het soldeermateriaal en antimoon zorgt voor de helderheid van het glas. PFAS zitten in het achterblad van zonnepanelen. Bij verbranding daarvan kunnen PFAS vrijkomen. De manier van recyclen bepaalt of en hoe de stof vrijkomt en mens en milieu eraan kunnen worden blootgesteld.
Aanbevelingen: Let al op recycling bij het ontwerp
Het RIVM raadt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW (Infrastructuur en Waterstaat)) aan om de technologische ontwikkelingen om zonnepanelen te recyclen aan te moedigen. Dan is over 5 jaar de duurzame recycling van zonnepanelen haalbaar.
Ook beveelt het RIVM aan om te stimuleren al bij het ontwerp rekening te houden met recycling. Dit geldt bijvoorbeeld voor de manier waarop de zonnecellen aan het glas en het achterblad worden gelijmd. Verder is het belangrijk om gevaarlijke stoffen zo min mogelijk te gebruiken. Zonnepanelen zonder lood en zonder PFAS zijn al te koop.